توسط : گمرک ایران اعلام کرد که از سال ۱۴۰۴، محصولات کشاورزی و غذایی آب‌بر مشمول عوارض صادراتی معادل یک درصد ارزش پایه ـ تحت عنوان «آب مجازی» ـ خواهند بود.
مدیرکل دفتر صادرات گمرک ایران طی بخشنامه‌ای فهرست محصولات کشاورزی و مواد غذایی آب‌بر را برای سال ۱۴۰۴ ابلاغ کرد که بر اساس آن، صادرکنندگان این محصولات باید معادل یک درصد از ارزش پایه صادراتی را بعنوان عوارض «آب مجازی» پرداخت کنند. (Tasnim News)
این بخشنامه مطابق با بند «ب» ماده ۳۸ قانون برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شده و در آن همچنین به مفاد دستورالعمل اجرایی شماره ۱۳۱/۱۴۰۳/۱۸۵۳۵۳۱ مورخ ۲۱ اسفند ۱۴۰۳ و نامه‌های مرتبط مجلس و معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی استناد شده است. (Tasnim News)
فهرست دقیق محصولات مشمول که همراه بخشنامه ارسال شده است، شامل تعداد متنوعی از محصولات کشاورزی و مواد غذایی است که پیش از این از این نوع عوارض مستثنی بوده‌اند یا مشمول مقررات متفاوتی بودند. در بخشنامه تأکید شده است که عوارض موردنظر به «ردیف درآمدی شماره ۱۴۰۱۴۷» واریز گردد. (Tasnim News)
اجرای این قانون به معنای آن است که برای صادرات این اقلام، صادرکنندگان باید علاوه بر سایر هزینه‌ها، هزینه‌ای معادل یک درصد ارزش پایه صادراتی کالا را پرداخت کنند؛ اقدامی که هم از نظر اقتصادی و هم از نظر منابع طبیعی، پیامی قوی برای کنترل مصرف آب و مدیریت پایداری عرضه محصولات است.
اعمال عوارض یک درصدی بر «آب مجازی» در صادرات محصولات آب‌بر، گامی استرازنجیر برای تاکید بر اهمیت مصرف آب در بخش کشاورزی و مدیریت منابع طبیعی در شرایط تنش آبی. این تصمیم نشان می‌دهد که سیاست‌گذاران کشور به ضرورت متوازن‌سازی رشد صادرات با ملاحظات زیست‌محیطی، توجه بیشتری خواهند داشت. با این وجود، این سیاست برای صادرکنندگان می‌تواند هزینه جدیدی ایجاد کند که اگر همراه با مشوق‌ها و حمایت‌های فنی، فناوری آبیاری نوین و بهبود بهره‌وری نباشد، ممکن است اثرات منفی بر رقابت پذیری صادرات محصولات کشاورزی داشته باشد. همچنین شفافیت در تعیین فهرست محصولات، نحوه محاسبه ارزش پایه صادراتی و روند نظارت بر اجرای این عوارض، کلید اعتماد‌بخشی به صادرکنندگان است. فارمافود نیوز معتقد است که این مقررات باید بخشی از یک چارچوب کلی تر مدیریت آب باشند ـ شامل بهینه‌سازی مصرف، توسعه زیرساخت‌ها و مشارکت واقعی بخش خصوصی ـ تا ضمن حفاظت از منابع، توسعه صادرات نیز آسیب نبیند.
