در تحلیلی انتقادی از سیاستهای اقتصادی، کارشناسان نسبت به «تهاتر نفت و کالای اساسی» و ۴ اثر مخرب آن بر معیشت مردم هشدار میدهند؛ این رویکرد، ریشه در عدم هماهنگی و فقدان استراتژی بلندمدت در مدیریت منابع ملی دارد.
در سالهای اخیر، برخی کارشناسان اقتصادی با استفاده از اصطلاح «تهاتر نفت و کالای اساسی» به انتقاد از سیاستهای ناکارآمد دولت در مدیریت این دو بخش کلیدی پرداختهاند. این اصطلاح، به یک چرخه معیوب در اقتصاد کشور اشاره دارد که در آن، درآمدهای حاصل از فروش نفت، به صورت غیربهینه و اغلب برای واردات کالاهای اساسی به کار گرفته میشوند. این رویکرد، فراتر از یک سیاست اقتصادی ساده، به دلیل فقدان استراتژی بلندمدت و عدم هماهنگی میان نهادهای مختلف، پیامدهای مخرب و جبرانناپذیری بر معیشت مردم و سلامت اقتصاد ملی دارد.
این «تئاتر» ویرانگر، چهار اثر مهم بر اقتصاد و زندگی روزمره مردم دارد:
- ناپایداری و نوسانات بازار: درآمدهای نفتی، به دلیل نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی، همواره ناپایدار هستند. اتکای تأمین کالاهای اساسی به این درآمدهای ناپایدار، منجر به نوسانات شدید در عرضه و قیمت این کالاها در بازار داخلی میشود و آرامش مصرفکنندگان را بر هم میزند.
- رشد فساد و رانت: سیاستهای چندنرخی ارز برای واردات کالاهای اساسی، بستری را برای فساد و رانتخواری فراهم میآورد. این وضعیت، به جای حمایت از تولیدکننده و مصرفکننده، به نفع دلالان و سودجویان تمام میشود و عدالت اقتصادی را زیر سوال میبرد.
- ضعف تولید داخلی: اتکای بیش از حد به واردات کالاهای اساسی، انگیزه برای تولیدکنندگان داخلی را کاهش میدهد و به تضعیف بخش کشاورزی و صنعت داخلی منجر میشود. این امر، در بلندمدت به افزایش وابستگی کشور به بازارهای خارجی و کاهش تابآوری اقتصاد در برابر شوکهای احتمالی منجر میگردد.
- هدررفت منابع مالی و طبیعی: تخصیص درآمدهای نفتی برای واردات، به جای سرمایهگذاری بر زیرساختهای پایدار، به هدررفت منابع مالی منجر میشود. این در حالی است که مصرف بیرویه منابع آبی برای تولید محصولات آببر در داخل کشور، منابع طبیعی را نیز به نابودی میکشاند و بحران آب را تشدید میکند.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
«تهاتر نفت و کالای اساسی»، نمادی از ضعف در حکمرانی اقتصادی و لزوم اتخاذ یک رویکرد جامع و پایدار است. از منظر فارمافود نیوز، این سیاستگذاریهای ناکارآمد، نه تنها به بیثباتی بازار و افزایش تورم منجر میشود، بلکه به طور مستقیم بر امنیت غذایی و سلامت عمومی جامعه تأثیر میگذارد. وابستگی به درآمدهای ناپایدار نفت برای تأمین کالاهای اساسی، یک راهبرد پرخطر است. فارمافود نیوز تاکید دارد که دولت باید با قطع این چرخه معیوب، سرمایهگذاری بر تولید داخلی، بهینهسازی منابع طبیعی و مدیریت هوشمندانه بازرگانی، به سمت یک اقتصاد تابآور و پایدار حرکت کند که در آن، معیشت مردم قربانی سیاستگذاریهای غیرمنسجم و ناکارآمد قرار نگیرد.
فارمافود نیوز: نبض صنعت غذا و دارو در دستان شما.