توسط : عصر شبکه‌های اجتماعی، با وجود تسهیل دسترسی به اطلاعات، چالشی جدی را در حوزه سلامت به وجود آورده است: شیوع گسترده اطلاعات غلط و مطالب هیجان‌انگیز پزشکی. این پدیده که گاهی به “توهم دیجیتال در سلامت” تعبیر می‌شود، می‌تواند تأثیرات مخربی بر سلامت عمومی، اعتماد به متخصصان پزشکی و برنامه‌های بهداشتی داشته باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در برخی موارد، میزان اطلاعات غلط در حوزه‌هایی مانند سیگار، مواد مخدر و واکسن‌ها تا ۹۸ درصد نیز گزارش شده است. این وضعیت، به‌ویژه در دوران همه‌گیری کووید-۱۹، منجر به کاهش نرخ واکسیناسیون و اعلام “همه‌گیری اطلاعات غلط” (infodemic) توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) شد.
اینترنت، در حالی که بیماران را قادر می‌سازد تا اطلاعات بیشتری کسب کنند، بستری را نیز برای محصولات، خدمات و افراد فراهم می‌آورد تا به راحتی بر رفتار افراد تأثیر بگذارند. این فضا به محلی برای ترکیب بی‌نظمی از اطلاعات، محصولات، تبلیغات فروش و فعالیت‌های اجتماعی تبدیل شده است. یکی از عوامل اصلی این وضعیت، عدم تمایل پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی به نظارت بر اطلاعات غلط است. اطلاعات نادرست، اغلب جذابیت بیشتری دارند و تعامل بیشتری را برمی‌انگیزند که این امر به نوبه خود، رشد درآمدی این شرکت‌ها را تقویت می‌کند. علاوه بر این، اینترنت مرز میان حوزه‌های علمی و غیرعلمی (مانند “سلامت و تندرستی” کلی‌گرا) را محو می‌کند و تشخیص اطلاعات معتبر را برای کاربران دشوار می‌سازد.
تأثیر “اثر اتاق پژواک” در شبکه‌های اجتماعی، اطلاعات غلط را بیش از پیش تقویت می‌کند و الگوریتم‌ها طراحی شده‌اند تا چنین محتوایی را به افرادی که از پیش مستعد پذیرش آن هستند، نمایش دهند. متاسفانه، برخی افراد نیز عمداً برای کسب سود، اطلاعات غلط را، به‌ویژه در مورد مکمل‌های غذایی غیرقابل تنظیم، منتشر می‌کنند. برای مقابله با این معضل، مقاله بر اهمیت یافتن پلتفرم‌های معتبر با فرهنگ ریشه‌دار در اطلاعات مبتنی بر شواهد تأکید می‌کند. داگلاس کافمن از Medscape Education، آموزش مداوم پزشکی (CME) معتبر را به عنوان یک منبع مورد اعتماد معرفی می‌کند که محتوای منصفانه، متعادل و بی‌طرفانه را توسط متخصصان معتبر ارائه می‌دهد و دسترسی به مقالات مجلات علمی داوری‌شده و پایگاه‌های داده مرجع دارویی را فراهم می‌آورد. در نهایت، مقابله با اطلاعات غلط برای محافظت از بیماران آسیب‌پذیر، نیازمند تعهد بیشتر تمامی ذی‌نفعان است؛ علم، به عنوان یک حوزه عینی و مبتنی بر شواهد، نباید سیاسی شود، چرا که این امر اعتماد عمومی را از بین می‌برد.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
شیوع اطلاعات غلط و مطالب هیجان‌انگیز پزشکی در شبکه‌های اجتماعی، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی و اعتماد به نهادهای علمی است. از منظر فارمافود نیوز، این پدیده، چالش‌های اخلاقی و رگولاتوری عمیقی را برای حوزه سلامت ایجاد می‌کند. در حالی که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند منبعی برای آگاهی‌بخشی باشند، ماهیت درآمدزایی آن‌ها و تأثیر الگوریتم‌ها، به انتشار اطلاعات نادرست دامن می‌زند. فارمافود نیوز تاکید دارد که مبارزه با این «همه‌گیری اطلاعات غلط»، نیازمند تقویت سواد رسانه‌ای عمومی، حمایت از منابع علمی معتبر، مسئولیت‌پذیری پلتفرم‌ها و سیاست‌گذاری‌های شفاف است. سلامت جامعه، در گرو دسترسی به اطلاعات صحیح و توانایی تشخیص حقیقت از شایعه است؛ و علم باید همواره راهنمای اصلی در این مسیر باشد.
