نتایج تفصیلی سرشماری عمومی کشاورزی سال ۱۴۰۳ که توسط مرکز آمار ایران منتشر شد، تصویری امیدوارکننده از پویایی و رشد چشمگیر بخش کشاورزی کشور ارائه میدهد. بر اساس این آمار، تعداد بهرهبرداران کشاورزی در کشور به رقمی بالغ بر ۴.۲۹ میلیون نفر رسیده است که این تعداد در مقایسه با سرشماری سال ۱۳۹۳، افزایشی ۶ درصدی را نشان میدهد. این فعالیتها در بیش از ۸۹ هزار آبادی و ۱۴۴۲ شهر جریان دارد که ۸۸ درصد آن در مناطق روستایی و ۱۲ درصد در مناطق شهری است. این افزایش، نه تنها به معنای رونق تولید، بلکه نشانهای از جذابیت بالای بخش کشاورزی در جذب نیروی کار و ایجاد اشتغال پایدار است.
علاوه بر رشد در نیروی انسانی، بخش کشاورزی در مساحت اراضی نیز توسعه یافته است. مجموع مساحت اراضی کشاورزی کشور با افزایشی ۵.۵ درصدی به ۱۷.۳۸ میلیون هکتار رسیده که از این میزان، ۸۹ درصد آن را اراضی زراعی و ۱۱ درصد را باغ و قلمستان تشکیل میدهد. این رشد مساحت، هم در اراضی زراعی (۵ درصد) و هم در اراضی باغ و قلمستان (۸.۸ درصد) نسبت به سال ۱۳۹۳ مشاهده میشود. نکته حائز اهمیت، رشد ۲۹ درصدی سطح زیر کشت گندم به ۸.۳۷ میلیون هکتار است که نقش آن را به عنوان یک محصول استراتژیک پررنگتر میکند. همچنین، ۳۸ درصد اراضی زراعی به کشت آبی و ۶۲ درصد به کشت دیم اختصاص دارد که نشان از وابستگی بالای کشاورزی به بارندگیهای فصلی دارد.
در بخش دامپروری نیز آمارها حکایت از یک جهش بزرگ دارند. تعداد دامهای سبک (گوسفند، بره، بز و بزغاله) با ۵۳ میلیون رأس، ۲۱ درصد رشد داشته است. در همین حال، تعداد دامهای سنگین (گاو، گوساله، شتر و گاومیش) با ۵.۴۸ میلیون رأس، ۲۳ درصد افزایش یافته و تعداد گاو و گوساله اصیل بیش از دو برابر شده است. این آمارها نویدبخش خودکفایی بیشتر در تامین پروتئین حیوانی کشور است. علاوه بر این، در سایر فعالیتهای کشاورزی نیز رشد چشمگیری مشاهده میشود؛ تعداد بهرهبرداریهای گلخانهای بیش از ۱۶۰ درصد، پرورش ماهی و میگو ۲۴ درصد، پرورش زنبور عسل ۵۶ درصد و پرورش کرم ابریشم ۱۰.۷ درصد افزایش داشته است. تنها پرورش طیور به روش سنتی با ۸ درصد کاهش مواجه شده که نشان از گذار به سمت روشهای صنعتی دارد.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
نتایج سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳، یک سند ملی حیاتی برای درک نقاط قوت و ضعف بخش کشاورزی و تدوین سیاستهای آینده است. از منظر فارمافود نیوز، رشد در تعداد بهرهبرداران، مساحت اراضی و بهویژه افزایش چشمگیر تولیدات دامی، نشانهای از تابآوری و پویایی بخش کشاورزی است. این آمارها، پایههای محکمی برای خودکفایی و امنیت غذایی کشور فراهم میآورند. با این حال، وابستگی ۶۲ درصدی اراضی زراعی به کشت دیم، زنگ خطری برای آسیبپذیری در برابر بحران آب و تغییرات اقلیمی است. فارمافود نیوز تاکید دارد که برای حفظ این دستاوردها، دولت باید با اتکا به این دادهها، بر سرمایهگذاری در فناوریهای نوین، توسعه کشاورزی آبی و گلخانهای، و مدیریت هوشمندانه منابع برای افزایش بهرهوری و پایداری تولید در بلندمدت تمرکز کند تا امنیت غذایی کشور در برابر چالشهای آینده، تضمین شده باشد.