توسط : ماجرای طرح جوانی جمعیت و ابهامات پیرامون غربالگری جنین همچنان محل مناقشه میان متخصصان و قانون‌گذاران است
تهران – سالم نیوز: نایب رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی با رد شایعات مطرح شده درباره ممنوعیت غربالگری جنین در قانون جوانی جمعیت، تأکید کرد که چنین محدودیتی در قانون وجود ندارد و غربالگری همچنان با رعایت ضوابط علمی قابل انجام است. دکتر محمدعلی محسنی بندپی در گفتگو با خبرنگار سالم نیوز اظهار داشت: “در هیچ کجای قانون جوانی جمعیت، ممنوعیتی برای انجام غربالگری وجود ندارد و تنها استانداردهایی برای انجام صحیح آن تعیین شده است.” وی افزود: “متأسفانه برخی رسانه‌ها و افراد با انتشار اخبار نادرست، این شائبه را ایجاد کردند که مجلس قصد محدودسازی یا حذف غربالگری را دارد، در حالی که هدف قانون‌گذار، ساماندهی روند غربالگری و جلوگیری از سقط‌های غیرضروری بوده است.”
بررسی‌های سالم نیوز نشان می‌دهد ماده ۵۳ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، که در آبان ماه ۱۴۰۰ به تصویب رسید، بر لزوم تدوین دستورالعمل‌های علمی و استانداردهای بین‌المللی برای غربالگری تأکید دارد. با این حال، تفسیرهای مختلف از این قانون و نگرانی از محدودیت‌های احتمالی، واکنش‌های متفاوتی را در جامعه پزشکی به دنبال داشته است. دکتر سعید رهبری، متخصص زنان و زایمان و عضو انجمن پریناتولوژی ایران، در این خصوص بیان کرد: “غربالگری جنین یک استاندارد علمی جهانی برای تشخیص ناهنجاری‌های جنینی است و محدودسازی آن می‌تواند پیامدهای ناگواری برای سلامت مادر و جنین داشته باشد.” وی افزود: “نگرانی جامعه پزشکی از ابهامات موجود در قانون و احتمال برخوردهای قضایی با پزشکان در صورت توصیه به سقط درمانی است، چرا که مرز میان مصادیق قانونی و غیرقانونی به روشنی مشخص نشده است.”
محسنی بندپی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع گزارش‌های رسیده مبنی بر تهدید برخی پزشکان اشاره کرد و گفت: “اگر چنین مواردی صحت داشته باشد، باید از طریق مراجع قانونی پیگیری شود و هیچ نهادی حق ندارد خارج از چارچوب قانون، پزشکان را تحت فشار قرار دهد.” آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد سالانه حدود ۳۰۰ هزار غربالگری جنین در کشور انجام می‌شود که منجر به تشخیص حدود ۵ تا ۷ هزار مورد ناهنجاری جدی می‌شود. دکتر مریم کریمی، کارشناس سلامت مادر و جنین، در گفتگو با سالم نیوز تصریح کرد: “غربالگری جنین در بسیاری از موارد می‌تواند با تشخیص به موقع ناهنجاری‌ها، امکان اقدامات درمانی یا آمادگی‌های لازم برای تولد نوزاد دارای مشکل را فراهم کند و صرفاً منجر به توصیه سقط جنین نمی‌شود.” وی افزود: “حذف یا محدودسازی این خدمت، با اصول حقوق بیمار و سلامت عمومی در تعارض است.”
تحلیل نهایی سالم نیوز:
بررسی‌های تخصصی سالم نیوز حاکی از آن است که چالش میان دو دیدگاه “حمایت از جمعیت” و “حق انتخاب آگاهانه والدین”، همچنان ادامه دارد. قانون جوانی جمعیت اگرچه در ظاهر ممنوعیتی برای غربالگری ایجاد نکرده، اما ابهامات موجود در نحوه اجرا و تفسیر آن، موجب نگرانی جامعه پزشکی و خانواده‌ها شده است. تجربه جهانی نشان می‌دهد سیاست‌های جمعیتی موفق، همواره با در نظر گرفتن همزمان ملاحظات اخلاقی، علمی و حقوق فردی تدوین شده‌اند. با توجه به اهمیت موضوع سلامت مادر و جنین، ضروری است نهادهای مسئول با شفاف‌سازی دقیق قانون و تدوین دستورالعمل‌های علمی و کاربردی، از بروز تفسیرهای سلیقه‌ای جلوگیری کنند. سالم نیوز معتقد است حفظ تعادل میان سیاست‌های تشویقی افزایش جمعیت و تضمین حق دسترسی به خدمات سلامت استاندارد، امری ضروری است که باید با گفتگوی سازنده میان قانون‌گذاران، متخصصان پزشکی و جامعه مدنی محقق شود. همچنین، ایجاد سازوکارهای حمایتی مؤثر از خانواده‌های دارای فرزند با ناهنجاری‌های مادرزادی، باید در کنار هرگونه سیاست‌گذاری در حوزه غربالگری مورد توجه قرار گیرد.
سالم نیوز؛ انعکاس دقیق اخبار سلامت، پایبند به اخلاق حرفه‌ای
