توسط : در شرایطی که کشور با بحران کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کند، آمار مصرف آب در بخش کشاورزی به یکی از بزرگترین دغدغه‌های مسئولان و کارشناسان تبدیل شده است. بر اساس گزارش‌ها، بخش کشاورزی ایران سالانه رقمی خیره‌کننده معادل ۸۰ میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کند؛ این میزان حدود ۶ برابر مجموع مصرف آب در بخش شرب و صنعت (۱۴ میلیارد مترمکعب) است. دلیل اصلی این مصرف بالای آب، ساختار سنتی و معیشتی کشاورزی است که عمدتاً در زمین‌های کوچک و پراکنده انجام می‌شود و امکان بهره‌گیری از فناوری‌های نوین آبیاری در آن وجود ندارد. این وضعیت، پایداری منابع آبی و امنیت غذایی کشور را در بلندمدت با تهدیدی جدی روبرو ساخته است.
یکی از مشکلات اساسی که به هدررفت آب در بخش کشاورزی دامن می‌زند، ضایعات بالای محصولات کشاورزی است. بر اساس آمارهای موجود، ۳۰ درصد از کل محصولات کشاورزی پیش از رسیدن به دست مصرف‌کننده نهایی، به دلایل مختلف از بین می‌رود. این میزان ضایعات، معادل هدررفت سالانه ۲۴ میلیارد مترمکعب آب است که رقمی بسیار قابل توجه و نگران‌کننده است. این آمار نشان می‌دهد که نه‌تنها در مصرف آب، بلکه در فرآیندهای پس از تولید نیز با ناکارآمدی جدی مواجه هستیم که می‌تواند امنیت غذایی کشور را تحت‌الشعاع قرار دهد.
برای حل این ابرچالش، نیاز به تغییرات بنیادین در رویکردها و سیاست‌گذاری‌هاست. یکی از این راهکارها، اصلاح قیمت آب کشاورزی است. با وجود بحران آب، قیمت هر مترمکعب آب کشاورزی تنها ۷۰ تومان است که با واقعیت‌های اقتصادی و زیست‌محیطی فاصله زیادی دارد. به گفته سخنگوی صنعت آب، تا زمانی که مجلس اجازه افزایش قیمت را ندهد، نهادهای اجرایی دست‌بسته خواهند بود. علاوه بر این، قوانین موجود ابزارهای لازم را برای نظارت موثر وزارت جهاد کشاورزی بر الگوهای مصرف آب از این نهاد سلب کرده‌اند و برخی قوانین (مانند تبدیل چاه‌های غیرمجاز به مجاز) نیز به بحران آب دامن زده‌اند. نویسنده مقاله تاکید می‌کند که سیاست‌گذاران باید رویکرد خودکفایی غذایی را بدون بازنگری در قوانین و اصلاح ساختارها دنبال نکنند، زیرا این امر به قیمت نابودی منابع پایه تمام خواهد شد.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
مصرف سالانه ۸۰ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی، یک زنگ خطر جدی برای پایداری منابع آبی و امنیت غذایی ایران است. از منظر فارمافود نیوز، این بحران، ریشه در ساختارهای سنتی کشاورزی، هدررفت محصولات و سیاست‌های ناکارآمد دارد. ادامه این روند، نه تنها منابع آب زیرزمینی را به نابودی می‌کشاند، بلکه پایداری تولید غذا برای نسل‌های آینده را نیز زیر سؤال می‌برد. فارمافود نیوز تاکید دارد که برای مقابله با این چالش حیاتی، نیازمند یک عزم ملی برای اصلاح قوانین، قیمت‌گذاری آب بر اساس واقعیت‌های اقتصادی، ترویج فناوری‌های نوین آبیاری و همراه‌سازی فرهنگ عمومی هستیم. تنها با مدیریت هوشمندانه منابع آبی، می‌توانیم امنیت غذایی کشور را در بلندمدت تضمین کرده و از تبدیل این چالش به یک فاجعه جلوگیری کنیم.
