توسط : مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به افزایش راندمان تولید و سطح زیر کشت، از پیش‌بینی تولید ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برنج در سال جاری خبر داد که ۱۸ درصد نسبت به سال گذشته افزایش نشان می‌دهد
بر اساس گزارش‌های رسمی وزارت جهاد کشاورزی، تولید برنج در کشور با روند صعودی قابل توجهی روبرو شده و پیش‌بینی می‌شود امسال به رکورد ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برسد. این میزان تولید، افزایش ۱۸ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد که نشانه‌ای امیدوارکننده برای کاهش وابستگی کشور به واردات این محصول استراتژیک است. مهندس علی قربانی، مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار فارمافود نیوز اظهار داشت: «با اجرای سیاست‌های حمایتی دولت از کشاورزان و اقدامات فنی و زیرساختی، سطح زیر کشت برنج در کشور به بیش از ۸۰۰ هزار هکتار رسیده و عملکرد تولید نیز از متوسط ۴.۱ تن در هکتار به ۴.۵ تن افزایش یافته است.» وی افزود: «استان‌های مازندران، گیلان، گلستان، خوزستان و اصفهان عمده‌ترین تولیدکنندگان برنج کشور هستند که با تولید بیش از ۸۰ درصد برنج داخلی، نقش مهمی در امنیت غذایی کشور ایفا می‌کنند. همچنین با اجرای طرح‌های پژوهشی و ترویجی، ۱۹ رقم جدید برنج مقاوم به کم‌آبی و شوری در کشور معرفی شده که ضمن افزایش راندمان تولید، امکان کشت در مناطق کم‌آب را فراهم کرده است.»
آمارها نشان می‌دهد مصرف سرانه برنج در ایران حدود ۳۶ کیلوگرم است که با احتساب جمعیت کشور، نیاز سالانه به برنج حدود ۳ میلیون تن برآورد می‌شود. در سال گذشته، میزان تولید داخلی برنج حدود ۱.۸۵ میلیون تن بود و حدود ۱.۵ میلیون تن نیز از طریق واردات تأمین شد. دکتر محمدرضا پاکروان، اقتصاددان کشاورزی و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در این زمینه به فارمافود نیوز گفت: «افزایش تولید برنج داخلی، گام مهمی در جهت کاهش وابستگی ارزی کشور و تأمین امنیت غذایی است، اما باید به این نکته توجه داشت که تولید برنج در کشور با چالش‌های جدی از جمله محدودیت منابع آبی، هزینه‌های بالای تولید و فرسودگی زیرساخت‌ها روبروست.» وی افزود: «در سال گذشته بیش از ۱.۶ میلیارد دلار ارز برای واردات برنج از کشور خارج شد که این رقم با افزایش تولید داخلی می‌تواند بیش از ۴۰۰ میلیون دلار کاهش یابد. همچنین با افزایش قیمت جهانی برنج که طی سال گذشته بیش از ۳۰ درصد رشد داشته، اهمیت تقویت تولید داخلی دو چندان شده است.»
بر اساس برنامه وزارت جهاد کشاورزی، قرار است با اجرای الگوی کشت بهینه و مدیریت مصرف آب، تولید برنج در کشور تا سال ۱۴۰۵ به ۲.۵ میلیون تن افزایش یابد. مهندس علی قربانی در تشریح برنامه‌های توسعه کشت برنج در کشور گفت: «توسعه مکانیزاسیون در مزارع برنج، بهبود روش‌های آبیاری، استفاده از بذرهای اصلاح شده و ارقام مقاوم به تنش‌های محیطی، توسعه کشت مستقیم برنج و حذف نشاکاری سنتی و همچنین اصلاح ساختار سنتی شالیزارها، از جمله راهکارهای افزایش بهره‌وری تولید برنج در کشور است.» وی همچنین از جوان‌سازی و نوسازی ادوات کشاورزی در شالیزارها خبر داد و افزود: «در سال جاری حدود ۸۵۰ میلیارد تومان تسهیلات برای خرید ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی به شالیکاران پرداخت شده است. همچنین برای اولین بار، حدود ۸۰ هزار هکتار از اراضی شالیزاری کشور تحت پوشش بیمه کشاورزی قرار گرفته‌اند که این اقدام به کاهش ریسک تولید و تقویت جایگاه شالیکاران کمک می‌کند.»
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
تحلیل‌های کارشناسان فارمافود نیوز نشان می‌دهد که افزایش تولید برنج در کشور، گرچه یک دستاورد قابل توجه است، اما نمی‌تواند به تنهایی تضمین‌کننده خودکفایی پایدار در این محصول استراتژیک باشد. بررسی‌های میدانی و مطالعات جامع ما از وضعیت شالیزارهای کشور حاکی از آن است که مشکلات ساختاری همچون خرد شدن اراضی، فرسودگی زیرساخت‌ها، هزینه‌های بالای تولید و بهره‌وری پایین نیروی کار، چالش‌هایی جدی در مسیر افزایش تولید پایدار برنج محسوب می‌شوند. علاوه بر این، تغییرات اقلیمی و محدودیت منابع آبی، به‌ویژه در استان‌های شمالی کشور، زنگ خطری برای کشت برنج در مناطق سنتی است. بنابراین به نظر می‌رسد استراتژی متوازن شامل افزایش بهره‌وری در تولید داخلی، توسعه کشت ارقام کم‌آب طلب در مناطق مستعد، مدیریت واردات و اصلاح الگوی مصرف، راهکار جامع‌تری برای تأمین نیاز داخلی برنج باشد. فارمافود نیوز معتقد است ایجاد زنجیره ارزش یکپارچه در صنعت برنج، از تولید تا فرآوری و بازاریابی، می‌تواند ضمن تقویت جایگاه اقتصادی شالیکاران، به افزایش کیفیت محصول نهایی و کاهش ضایعات نیز کمک کند.
فارمافود نیوز؛ تحلیلگر هوشمند صنعت غذا و کشاورزی ایران
