توسط : با وجود پتانسیل عظیم زعفران ایران، تجارت این محصول با دوگانگی صادرات رسمی و ترخیص غیررسمی روبروست؛ این وضعیت، به کاهش ارزش افزوده، افت جایگاه در بازارهای جهانی و از دست رفتن سود واقعی برای کشاورزان منجر می‌شود.
صنعت زعفران ایران، که کشورمان بزرگترین تولیدکننده آن در جهان است، با یک چالش ریشه‌ای و پیچیده در مسیر تجارت خود روبروست: دوگانگی میان صادرات رسمی و ترخیص غیررسمی. این وضعیت، که به طور مستقیم بر سرنوشت «طلای سرخ» ایران تأثیر می‌گذارد، منجر به از دست رفتن ارزش واقعی این محصول در بازارهای جهانی و تضعیف جایگاه کشور در تجارت بین‌المللی شده است. در حالی که صادرات رسمی، با رعایت قوانین و مقررات دولتی صورت می‌گیرد، بخش قابل توجهی از زعفران از طریق کانال‌های غیررسمی به کشورهای دیگر منتقل می‌شود.
صادرات غیررسمی و ترخیص زعفران به شیوه‌های غیرقانونی، به چندین دلیل به یک معضل تبدیل شده است. از یک سو، بوروکراسی پیچیده، مقررات سختگیرانه و تعهدات ارزی دشوار در فرآیندهای صادرات رسمی، تجار را به سمت مسیرهای غیرقانونی سوق می‌دهد. از سوی دیگر، کشورهای واسطه‌ای که به عنوان مقصد اصلی زعفران غیررسمی عمل می‌کنند، با خرید زعفران فله و بدون هویت ایرانی، آن را با بسته‌بندی‌های جذاب و برند خود به بازارهای جهانی عرضه می‌کنند. این اقدام، سود اصلی و ارزش افزوده را از ایران می‌گیرد و به این کشورها امکان می‌دهد تا به عنوان صادرکننده زعفران، در بازارهای بین‌المللی شناخته شوند.
پیامدهای این وضعیت، ابعاد گسترده‌ای دارد. در درجه اول، زیان اقتصادی برای کشاورزان و صادرکنندگان واقعی است. کشاورزان، محصول خود را با قیمت پایین‌تری به دلالان می‌فروشند و صادرکنندگان نیز برای دور زدن موانع، مجبور به استفاده از مسیرهای پرریسک و کم‌سود می‌شوند. این وضعیت در نهایت به کاهش درآمد ارزی کشور و از دست رفتن جایگاه ایران به عنوان یک برند معتبر در بازارهای جهانی منجر می‌شود. برای حل این مشکل، لزوم اصلاح مقررات صادراتی، تسهیل تعهدات ارزی و مبارزه قاطع با قاچاق، بیش از پیش احساس می‌شود تا زعفران ایرانی بتواند با هویت واقعی خود در بازارهای جهانی حضور یابد.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
دوگانگی در تجارت زعفران ایران، نشانه‌ای از ناکامی در سیاست‌گذاری یکپارچه و هوشمندانه است. از منظر فارمافود نیوز، در حالی که زعفران یک محصول باارزش جهانی است، مدیریت نادرست آن می‌تواند به تضعیف کل صنعت منجر شود. فارمافود نیوز معتقد است که برای نجات صنعت زعفران و بازگرداندن جایگاه واقعی آن در بازارهای جهانی، دولت باید با تسهیل مقررات، کاهش موانع بوروکراتیک و ارائه حمایت‌های لازم به صادرکنندگان، مسیر را برای یک صادرات رسمی، شفاف و سودآور هموار کند.
