با وجود تأکید بر لزوم بازگشت ارز حاصل از صادرات، ارزشگذاریهای نامناسب گمرک به یک مانع جدی تبدیل شده است؛ این وضعیت، صادرات را برای تجار غیر جذاب کرده و به اقتصاد کشور آسیب میرساند.
در سالهای اخیر، بازگشت ارز حاصل از صادرات به یکی از اولویتهای اصلی دولت برای مدیریت بازار ارز و تقویت بنیانهای اقتصادی کشور تبدیل شده است. اما در این مسیر، چالشهای متعددی پیش روی صادرکنندگان قرار دارد که یکی از مهمترین و پنهانترین آنها، ارزشگذاریهای نامناسب و غیرواقعی توسط گمرک است. این ارزشگذاریها، که معمولاً بالاتر از نرخ واقعی محصولات صادراتی در بازارهای جهانی است، موجب میشود صادرکنندگان برای ایفای تعهدات ارزی خود با مشکل مواجه شوند.
این مشکل، به طور مستقیم به عدم بازگشت کامل ارز صادراتی به کشور منجر میشود. زمانی که گمرک یک محصول را با قیمتی بالاتر از قیمت فروش واقعی آن ارزشگذاری میکند، صادرکننده مجبور است ارز بیشتری را به چرخه رسمی بازگرداند، در حالی که در عمل چنین ارزی را به دست نیاورده است. این فشار مالی، صادرات را برای تجار غیر جذاب کرده و انگیزه آنها را برای فعالیت در بازارهای خارجی کاهش میدهد. این وضعیت، نه تنها به صادرات غیرنفتی کشور که بخش مهمی از اقتصاد را تشکیل میدهد لطمه میزند، بلکه میتواند به سمت روی آوردن به فعالیتهای تجاری غیرشفاف و زیرزمینی سوق یابد.
برای حل این معضل، لزوم هماهنگی بیشتر میان گمرک، سازمان توسعه تجارت و بانک مرکزی احساس میشود. ارزشگذاری کالاهای صادراتی باید بر اساس واقعیتهای بازار جهانی، قیمتهای روز و هزینههای مربوط به صادرات صورت گیرد. همچنین، تدوین یک سازوکار شفاف و قابل پیشبینی برای بازگشت ارز، میتواند اعتماد صادرکنندگان را جلب کرده و به روانسازی تجارت خارجی کشور کمک شایانی نماید. در نهایت، با رفع این موانع بوروکراتیک و پنهان، میتوان به رشد پایدار صادرات غیرنفتی و تقویت اقتصاد ملی امیدوار بود.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
چالش ارزشگذاری ارزی گمرک، نشانهای از ناهماهنگی در سیاستگذاریهای تجاری و مالی است که مستقیماً بر صادرات و اقتصاد ملی تأثیر میگذارد. از منظر فارمافود نیوز، در شرایطی که دولت به دنبال افزایش درآمدهای ارزی غیرنفتی است، ایجاد موانع بوروکراتیک مانند ارزشگذاریهای غیرواقعی، به طور ناخواسته به خودزنی اقتصادی منجر میشود. این وضعیت، بر پایداری صادرات محصولات غذایی و دارویی نیز که به دلیل حساسیتهای بازار جهانی نیازمند حمایت بیشتر هستند، تأثیر منفی میگذارد. فارمافود نیوز تاکید دارد که برای رونق تجارت و بازگشت کامل ارز صادراتی، نیازمند یک رویکرد یکپارچه، شفاف و مبتنی بر واقعیتهای بازار جهانی هستیم تا موانع پنهان از سر راه صادرکنندگان برداشته شود.