با وجود تأکید بر ظرفیتهای کشت فراسرزمینی، مدیرکل دفتر امور بینالملل سازمان توسعه تجارت ایران از عدم پیشرفت چشمگیر در این حوزه خبر داد؛ چالشی که نیازمند راهبردی جامع برای تبدیل پتانسیل به واقعیت است.
در سالهای اخیر، «کشاورزی فراسرزمینی» به عنوان یک راهحل استراتژیک برای مقابله با بحران آب و تضمین امنیت غذایی ایران مطرح شده است. این رویکرد که بر کشت محصولات کشاورزی مورد نیاز در خارج از مرزها تأکید دارد، میتوانست به کاهش فشار بر منابع آب داخلی و تنوعبخشی در سبد غذایی کشور کمک کند. با این حال، به گفته حمیدرضا صالحی، مدیرکل دفتر امور بینالملل سازمان توسعه تجارت ایران، در این حوزه تاکنون «هیچ اتفاقی» نیفتاده و پیشرفت ملموسی صورت نگرفته است. این اظهارات، زنگ خطری جدی برای سیاستگذاران و مسئولان حوزه کشاورزی محسوب میشود.
یکی از دلایل اصلی این وضعیت، به نبود یک راهبرد جامع و منسجم برای پیادهسازی کشت فراسرزمینی بازمیگردد. این راهبرد باید شامل مواردی نظیر انتخاب هوشمندانه کشورهای هدف بر اساس شرایط اقلیمی، قوانین سرمایهگذاری و روابط سیاسی، و همچنین تأمین منابع مالی و حمایتهای لازم از سرمایهگذاران داخلی باشد. علاوه بر این، دیپلماسی فعال کشاورزی برای عقد قراردادهای برد-برد با کشورهای دیگر و تضمین بازگشت محصولات به کشور، از دیگر الزامات این راهبرد است که تاکنون به درستی اجرا نشده است.
عدم پیشرفت در کشت فراسرزمینی، پیامدهای نگرانکنندهای برای امنیت غذایی کشور به دنبال دارد. در شرایطی که بحران آب داخلی به طور فزایندهای بر تولید محصولات کشاورزی تأثیر میگذارد، فرصت بهرهبرداری از منابع آبی سایر کشورها از دست میرود. این وضعیت، به وابستگی بیشتر کشور به واردات محصولات استراتژیک و خروج ارز منجر میشود. برای برونرفت از این بنبست، لزوم بازنگری جدی در سیاستهای مربوط به کشت فراسرزمینی، تدوین یک نقشه راه عملیاتی و ارائه حمایتهای لازم به بخش خصوصی برای ورود به این حوزه، ضروری است.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
عدم پیشرفت در کشت فراسرزمینی، یک فرصتسوزی بزرگ برای امنیت غذایی و پایداری منابع آبی کشور است. از منظر فارمافود نیوز، در حالی که بحران آب، آینده کشاورزی ایران را تهدید میکند، رویکردی که میتوانست به کاهش فشار بر منابع داخلی کمک کند، به دلیل ضعف در سیاستگذاری و اجرا به نتیجه نرسیده است. کشت فراسرزمینی، یک ضرورت راهبردی است، نه یک انتخاب لوکس. فارمافود نیوز تاکید دارد که دولت باید با تدوین یک راهبرد جامع، فعالسازی دیپلماسی کشاورزی و ارائه حمایتهای لازم به بخش خصوصی، موانع را از سر راه برداشته و این پتانسیل عظیم را به یک واقعیت ملموس برای تضمین امنیت غذایی ملی تبدیل کند.