توسط : کارشناسان معتقدند کشت گلخانه‌ای می‌تواند تا ۹۰ درصد مصرف آب را کاهش داده و امنیت غذایی کشور را در شرایط خشکسالی تضمین کند
تهران – فارمافود نیوز: بحران کم‌آبی به یکی از چالش‌های اصلی بخش کشاورزی ایران تبدیل شده است. آمار رسمی وزارت نیرو نشان می‌دهد که ایران در وضعیت تنش آبی قرار دارد و بیش از ۸۵ درصد منابع آب تجدیدپذیر کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. این در حالی است که راندمان آبیاری در کشاورزی سنتی تنها ۳۵ درصد بوده و بخش قابل توجهی از آب مصرفی به هدر می‌رود. در این شرایط، کارشناسان و متخصصان صنعت کشاورزی معتقدند توسعه کشت گلخانه‌ای می‌تواند به عنوان راهکاری کارآمد برای مقابله با بحران کم‌آبی عمل کند. بر اساس مطالعات انجام شده توسط پژوهشکده فناوری‌های نوین کشاورزی، کشت محصولات در محیط گلخانه می‌تواند مصرف آب را تا ۹۰ درصد کاهش دهد و همزمان عملکرد تولید را تا ۱۰ برابر افزایش دهد که این امر تأثیر چشمگیری بر بهبود بهره‌وری آب در بخش کشاورزی خواهد داشت.
طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی، سطح زیر کشت گلخانه‌ای کشور در سال گذشته به حدود ۲۱ هزار هکتار رسیده که در مقایسه با دهه گذشته، رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد. با این حال، این میزان تنها حدود ۰.۲ درصد از کل اراضی کشاورزی کشور را شامل می‌شود که بسیار کمتر از ظرفیت واقعی است. دکتر محمود صادقی، رئیس انجمن گلخانه‌داران ایران، در گفتگو با خبرنگار فارمافود نیوز اظهار داشت: “توسعه گلخانه‌ها یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای کشور است. در شرایطی که با بحران کم‌آبی و خشکسالی‌های متوالی مواجه هستیم، کشت گلخانه‌ای می‌تواند امنیت غذایی کشور را تضمین کند.” وی افزود: “تولید یک کیلوگرم گوجه‌فرنگی در فضای باز به حدود ۲۰۰ لیتر آب نیاز دارد، در حالی که همین مقدار در محیط گلخانه با کمتر از ۴۰ لیتر آب قابل تولید است.” این صرفه‌جویی قابل توجه در مصرف آب، همراه با افزایش کیفیت محصول و امکان کشت در تمام فصول سال، مزایای غیرقابل انکار گلخانه‌ها محسوب می‌شود.
اما توسعه گلخانه‌ها در کشور با چالش‌هایی نیز روبرو است. هزینه بالای احداث گلخانه‌های مدرن، نیاز به دانش فنی و تخصصی، و مشکلات تأمین نهاده‌ها و تجهیزات پیشرفته، از جمله موانع اصلی گسترش کشت‌های گلخانه‌ای هستند. بررسی‌های فارمافود نیوز نشان می‌دهد که هزینه احداث هر هکتار گلخانه مدرن با تجهیزات پیشرفته، بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومان است که برای بسیاری از کشاورزان خرده‌مالک، رقم سنگینی محسوب می‌شود. مهندس زهرا رضایی، کارشناس اقتصاد کشاورزی، معتقد است: “توسعه گلخانه‌ها نیازمند حمایت‌های دولتی در قالب تسهیلات کم‌بهره، معافیت‌های مالیاتی و تعرفه‌های ترجیحی برای واردات تجهیزات است.” آمارها نشان می‌دهد کشورهایی مانند هلند، اسپانیا و ترکیه با سرمایه‌گذاری گسترده در بخش گلخانه‌ای توانسته‌اند علی‌رغم محدودیت‌های اقلیمی، به تولیدکنندگان بزرگ محصولات کشاورزی تبدیل شوند. دولت در برنامه هفتم توسعه، افزایش سطح زیر کشت گلخانه‌ای به ۴۸ هزار هکتار را هدف‌گذاری کرده است که تحقق آن می‌تواند نقش مهمی در کاهش مصرف آب و افزایش تولیدات کشاورزی داشته باشد.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
بررسی‌های تخصصی فارمافود نیوز نشان می‌دهد که توسعه گلخانه‌ها باید در چارچوب یک استراتژی جامع برای مدیریت منابع آب و ارتقای بهره‌وری در بخش کشاورزی مورد توجه قرار گیرد. تجربه جهانی ثابت کرده است که کشت گلخانه‌ای با فناوری‌های نوین، می‌تواند ضمن صرفه‌جویی در مصرف آب، به افزایش کمیت و کیفیت تولیدات کشاورزی منجر شود. با توجه به روند گرمایش جهانی و کاهش بارندگی‌ها، بخش کشاورزی ایران باید به سمت روش‌های کم‌آب‌بر حرکت کند. البته این تحول نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، آموزش نیروی انسانی متخصص، و تأمین زیرساخت‌های لازم است. تجربه استان‌هایی مانند یزد، اصفهان و کرمان در توسعه گلخانه‌ها نشان می‌دهد که با وجود محدودیت منابع آبی، می‌توان به تولید پایدار محصولات کشاورزی دست یافت. فارمافود نیوز معتقد است که توسعه هدفمند گلخانه‌ها، همراه با بهینه‌سازی روش‌های آبیاری و استفاده از ارقام مقاوم به خشکی، می‌تواند راهکاری مؤثر برای گذر از بحران کم‌آبی باشد و ضامن امنیت غذایی کشور در شرایط تغییرات اقلیمی به شمار آید.
فارمافود نیوز؛ پل ارتباطی صنعت و سلامت، متعهد به انعکاس واقعیت‌ها
