توسط : در حالی که تمایل شهروندان به لبنیات سنتی در حال افزایش است، نهادهای بهداشتی بر مصرف محصولات پاستوریزه تاکید دارند؛ این دوگانگی، معضلی پیچیده را در بازار لبنیات کشور پدید آورده که نیازمند راهکاری علمی و واقع‌بینانه است.
بازار لبنیات در ایران این روزها در یک “برزخ” میان سنت و صنعت قرار گرفته است. از یک سو، شاهد افزایش چشمگیر تعداد مغازه‌های لبنیاتی سنتی در اکثر شهرهای کشور هستیم که نشان‌دهنده گرایش فزاینده شهروندان به محصولاتی نظیر شیر، ماست و پنیر سنتی است. این تمایل، اغلب ریشه در تصور کیفیت بالاتر، طعم دلپذیرتر یا طبیعی‌تر بودن این محصولات در مقایسه با همتایان کارخانه‌ای‌شان دارد. این در حالی است که در سوی دیگر، سازمان‌های رسمی نظارتی مانند سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت، قاطعانه بر مصرف لبنیات کارخانه‌ای یا پاستوریزه تاکید می‌کنند و نسبت به خطرات محصولات سنتی هشدار می‌دهند.
یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های نهادهای بهداشتی در خصوص لبنیات سنتی، احتمال بالای انتقال بیماری‌های خطرناک مشترک بین انسان و دام، نظیر تب مالت، است. بسیاری از فرآورده‌های لبنی که در کارگاه‌ها یا مغازه‌های سنتی عرضه می‌شوند، تحت هیچ‌گونه نظارت بهداشتی مستمری قرار ندارند و فرآیندهای پخت و فرآوری آن‌ها، استاندارد لازم برای از بین بردن عوامل بیماری‌زا را دارا نیست. این در حالی است که به اعتقاد برخی مسئولان، تبلیغات و خبررسانی‌های خاص، نقش مهمی در ایجاد این گرایش به لبنیات سنتی و بی‌میلی برخی خانواده‌ها نسبت به محصولات لبنی کارخانه‌ای ایفا کرده است، هرچند که دلایل این بی‌میلی لزوماً به طور دقیق تبیین نشده است.
این دوگانگی در بازار، یک چالش اساسی برای متولیان تصمیم‌گیر در کشور ایجاد کرده است. در شرایطی که نهادهای رسمی بر پایه شواهد علمی و اصول بهداشت عمومی، مصرف محصولات پاستوریزه را توصیه می‌کنند، واقعیت‌های بازار و سلیقه بخشی از مصرف‌کنندگان، گواه از رونق محصولات سنتی دارد. مقاله مربوطه پیشنهاد می‌کند که متولیان امر، به جای تعصب بر سوگیری‌های خود، باید به ایجاد ساختارهای علمی و منطبق با واقعیت موجود در بازار، یعنی ساختارهایی که مورد پذیرش شهروندان نیز باشد، اقدام کنند تا ضمن تضمین سلامت، به نیازهای جامعه نیز پاسخ داده شود.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
کشمکش میان لبنیات سنتی و صنعتی، بازتاب‌دهنده یک چالش عمیق‌تر در نظام غذایی هر جامعه‌ای است که هم به سنت‌های غذایی، هم به امنیت غذایی و هم به سلامت عمومی مربوط می‌شود. از منظر “فارمافود نیوز”، در حالی که پاستوریزاسیون به عنوان یک دستاورد بزرگ بهداشت عمومی، نقش غیرقابل انکاری در ریشه‌کنی بیماری‌های منتقله از طریق شیر خام ایفا کرده است، گرایش بخشی از جامعه به محصولات سنتی، نشان‌دهنده نیاز به بررسی جامع‌تر عوامل موثر بر انتخاب مصرف‌کنندگان است. “فارمافود نیوز” معتقد است که برای برون‌رفت از این “برزخ”، باید سیاستی جامع اتخاذ شود که ضمن اولویت‌بندی سلامت و ایمنی غذا از طریق نظارت دقیق و استانداردسازی، امکان‌پذیری راه‌هایی برای فرآوری و عرضه ایمن‌تر محصولات سنتی (در صورت وجود تمایل مصرف‌کننده) را نیز با شفافیت و آگاهی‌بخشی عمومی مورد بررسی قرار دهد. تنها با این رویکرد می‌توان به تعادلی پایدار میان سلیقه مصرف‌کننده، سلامت عمومی و پویایی بازار لبنیات دست یافت.
