با وجود بازار ۵ میلیارد دلاری جهانی پیاز در سال ۲۰۲۴، ایران در جایگاه ۴۶ صادراتی این محصول قرار گرفته است؛ این آمار، لزوم بازنگری در سیاستهای صادراتی و بهرهگیری از پتانسیلهای پنهان کشاورزی کشور را بیش از پیش نمایان میسازد.
پیاز، به عنوان یک محصول کشاورزی پرمصرف و استراتژیک، در بازارهای جهانی از گردش مالی قابل توجهی برخوردار است. بر اساس آمارهای منتشر شده توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، ارزش کل پیاز صادراتی جهان در سال ۲۰۲۴ به ۵ میلیارد دلار رسید. این رقم، با کاهشی ۶ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳ همراه بوده است، اما همچنان نشاندهنده یک بازار بزرگ و پویا در تجارت بینالمللی محصولات کشاورزی است. در این میان، سهم ایران از این بازار جهانی، نیازمند تحلیل و برنامهریزی دقیق است.
متاسفانه، با وجود ظرفیتهای بالای کشاورزی و تولید پیاز در کشور، ایران در سال ۲۰۲۴ در جایگاه چهل و ششمین صادرکننده پیاز از نظر ارزش صادراتی قرار گرفته است. این رتبه، در مقایسه با کشورهای پیشرویی نظیر هلند (با صادرات ۱ میلیارد دلار و سهم ۲۱ درصدی از کل بازار)، چین، مکزیک، هند و ایالات متحده آمریکا، فاصله زیادی دارد. این وضعیت، لزوم بازنگری در سیاستها و راهبردهای صادراتی ایران را برجسته میسازد تا بتوان سهم بیشتری از این بازار جهانی را کسب کرد.
بازار صادرات پیاز، بازاری پویا و رقابتی است. در سال ۲۰۲۴، برخی کشورها نظیر پاکستان با افزایش ۲۱۵ درصدی و ازبکستان با رشد ۸۶.۵ درصدی، شاهد جهش چشمگیری در صادرات پیاز خود بودهاند. در مقابل، کشورهایی مانند هند، اسپانیا، مصر، هلند و چین کاهش فروش پیاز صادراتی را تجربه کردهاند. این تغییرات، فرصتهایی را برای ایران فراهم میآورد تا با شناسایی بازارهای هدف جدید، بهبود کیفیت و بستهبندی، و ارائه قیمتهای رقابتی، جایگاه خود را ارتقا بخشد. بهرهبرداری کامل از پتانسیلهای تولید داخلی و همراستا کردن آن با نیازهای بازارهای جهانی، کلید افزایش سهم ایران در این بازار خواهد بود.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
جایگاه ۴۶ ایران در صادرات جهانی پیاز، در مقایسه با ارزش ۵ میلیارد دلاری این بازار، نشانهای از پتانسیلهای عظیم کشاورزی کشور است که هنوز به طور کامل به ظرفیتهای صادراتی تبدیل نشدهاند. از منظر فارمافود نیوز، این وضعیت، لزوم یک بازنگری استراتژیک در سیاستهای صادراتی محصولات کشاورزی را گوشزد میکند. برای ارتقای جایگاه ایران در این بازار رقابتی، نیاز به سرمایهگذاری در زنجیره ارزش (از کیفیت تولید و فرآوری تا بستهبندی و بازاریابی)، رعایت استانداردهای بینالمللی و شناسایی هوشمندانه بازارهای هدف جدید است. فارمافود نیوز تاکید دارد که تبدیل پتانسیلهای تولید به مزیتهای صادراتی پایدار، کلید اصلی برای افزایش درآمدهای ارزی غیرنفتی و تقویت جایگاه ایران در تجارت جهانی غذا است.