پوکی استخوان یا استئوپروز (Osteoporosis)، یک بیماری خاموش و شایع است که منجر به کاهش تراکم و استحکام استخوانها و افزایش خطر شکستگی میشود. باور عمومی بر این است که این بیماری، مشکلی مربوط به دوران سالمندی است، اما متخصصان سلامت هشدار میدهند که ریشه اصلی آن به دوران جوانی بازمیگردد. در واقع، اوج تراکم استخوانی (Peak Bone Mass) فرد در حدود سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی شکل میگیرد و پس از آن، روند کاهش توده استخوانی به صورت طبیعی آغاز میشود. هرچه تراکم استخوانی در سنین جوانی بیشتر باشد، ذخیره استخوانی فرد برای دوران پیری نیز بیشتر خواهد بود. لذا، پیشگیری از پوکی استخوان از سنین کودکی و نوجوانی آغاز میشود، نه در دوران میانسالی و سالمندی.
عوامل مؤثر بر تراکم استخوانی و پیشگیری از پوکی استخوان:
- تغذیه مناسب: دریافت کافی کلسیم و ویتامین D، از اصلیترین ارکان حفظ سلامت استخوان است. کلسیم، سنگبنای اصلی بافت استخوانی است و ویتامین D به بدن کمک میکند تا کلسیم را جذب کند. منابع غنی کلسیم شامل محصولات لبنی (شیر، ماست، پنیر)، سبزیجات برگ سبز تیره (مانند اسفناج و کلم بروکلی)، و حبوبات است. ویتامین D نیز از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مصرف ماهیهای چرب (مانند سالمون) و مکملها (در صورت لزوم) تأمین میشود.
- فعالیت بدنی: ورزش، بهویژه ورزشهای وزنبرداری و مقاومتی (مانند پیادهروی سریع، دویدن، وزنهبرداری)، نقش حیاتی در تقویت استخوانها ایفا میکند. این فعالیتها با وارد کردن فشار به استخوانها، باعث تحریک سلولهای استخوانساز شده و به افزایش تراکم استخوانی کمک میکنند. همچنین، ورزش به تقویت عضلات و بهبود تعادل بدن کمک کرده و خطر زمین خوردن و شکستگی را در سنین بالاتر کاهش میدهد.
- سبک زندگی سالم: پرهیز از مصرف سیگار و الکل، که هر دو به کاهش تراکم استخوانی منجر میشوند، از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، مصرف بیش از حد کافئین و نمک نیز میتواند جذب کلسیم را مختل کند. رعایت یک رژیم غذایی متعادل، حفظ وزن مناسب و پرهیز از کمبود وزن شدید نیز به سلامت استخوان کمک میکند.
تحلیل نهایی فارمافود نیوز:
تأکید بر اینکه پوکی استخوان از سنین جوانی آغاز میشود، دیدگاهی نوین و پیشگیرانه به این بیماری شایع ارائه میدهد. از منظر فارمافود نیوز، این مسئله نشاندهنده اهمیت سرمایهگذاری بر سلامت استخوان از کودکی است. درک این حقیقت که تغذیه و سبک زندگی در دهه دوم و سوم زندگی، تعیینکننده ذخیره استخوانی برای دوران سالمندی هستند، مسئولیت خانوادهها، نظام آموزشی و سیستم سلامت را در ارتقای آگاهی عمومی دوچندان میکند. فارمافود نیوز تاکید دارد که ترویج مصرف محصولات غنی از کلسیم و ویتامین D (مانند لبنیات)، تشویق به فعالیت بدنی منظم و آموزش سبک زندگی سالم، کلید اصلی برای جلوگیری از پوکی استخوان و تضمین این است که جمعیت سالمند کشور، از استخوانهایی قوی و زندگی پرتحرکی برخوردار باشند.